Skip to content
Język Niemiecki Online > Gramatyka > Czasowniki rozdzielnie złożone

Czasowniki rozdzielnie złożone

Definicja czasowników rozdzielnie złożonych

Czasowniki rozdzielnie złożone (niem. trennbare Verben) to szczególny rodzaj czasowników w języku niemieckim, które składają się z przedrostka oraz głównej części czasownika. W zdaniu, przedrostek ten może być oddzielony od czasownika i umieszczony na końcu zdania. Jest to cecha charakterystyczna dla języka niemieckiego, która wpływa na znaczenie i użycie czasowników w zdaniu.

Struktura czasowników rozdzielnie złożonych

Czasowniki rozdzielnie złożone składają się z dwóch części:

  1. Przedrostek – jest to część, która może być oddzielona od czasownika. Przykłady przedrostków to: ab-, an-, auf-, aus-, ein-, mit-, nach-, vor-, zu-, zurück-.
  2. Główna część czasownika – jest to czasownik, który w połączeniu z przedrostkiem tworzy nowe znaczenie.

Przykłady i znaczenie

  • aufstehen (wstawać):
  • Ich stehe um 7 Uhr auf. (Wstaję o 7 rano.)
  • einkaufen (robić zakupy):
  • Wir kaufen heute ein. (Dzisiaj robimy zakupy.)
  • mitkommen (iść z kimś):
  • Kommst du mit? (Czy idziesz z nami?)

Zasady użycia

  • W zdaniach oznajmujących, przedrostek oddziela się i umieszcza na końcu zdania.
  • W zdaniach pytających, przedrostek również znajduje się na końcu zdania.
  • W formach bezokolicznikowych i w czasie przeszłym Perfekt, przedrostek pozostaje połączony z czasownikiem.

Czasowniki rozdzielnie złożone są istotnym elementem gramatyki niemieckiej, ponieważ zmieniają znaczenie czasownika i wpływają na konstrukcję zdania. Ich poprawne użycie jest kluczowe dla zrozumienia i tworzenia zdań w języku niemieckim.

Działanie czasowników rozdzielnie złożonych

Czasowniki rozdzielnie złożone odgrywają kluczową rolę w języku niemieckim, ponieważ ich struktura i użycie wpływają na znaczenie całego zdania. Zrozumienie ich działania jest niezbędne do poprawnego posługiwania się językiem niemieckim.

Jak działają czasowniki rozdzielnie złożone?

Czasowniki te składają się z przedrostka i głównej części czasownika, które mogą być rozdzielone w zdaniu. W zdaniach oznajmujących, przedrostek oddziela się od czasownika i umieszcza na końcu zdania, co jest charakterystyczne dla języka niemieckiego. Na przykład:

  • aufstehen (wstawać):
  • Ich stehe um 7 Uhr auf. (Wstaję o 7 rano.)

W zdaniach pytających, przedrostek również znajduje się na końcu zdania:

  • mitkommen (iść z kimś):
  • Kommst du mit? (Czy idziesz z nami?)

W formach bezokolicznikowych i w czasie przeszłym Perfekt, przedrostek pozostaje połączony z czasownikiem:

  • einkaufen (robić zakupy):
  • Wir haben gestern eingekauft. (Zrobiliśmy wczoraj zakupy.)

Dlaczego są ważne w gramatyce niemieckiej?

Czasowniki rozdzielnie złożone są istotne, ponieważ zmieniają znaczenie czasownika i wpływają na konstrukcję zdania. Ich poprawne użycie jest kluczowe dla zrozumienia i tworzenia zdań w języku niemieckim. Dzięki nim można precyzyjnie wyrażać różne czynności i stany, co jest niezbędne do efektywnej komunikacji.

Zrozumienie i opanowanie czasowników rozdzielnie złożonych pozwala na swobodne posługiwanie się językiem niemieckim, zarówno w mowie, jak i piśmie. Ich znajomość jest niezbędna dla każdego, kto chce biegle posługiwać się tym językiem.

Popularne prefiksy czasowników rozdzielnie złożonych

Czasowniki rozdzielnie złożone w języku niemieckim często wykorzystują różne prefiksy, które nadają im specyficzne znaczenie. Poniżej przedstawiamy omówienie najczęściej używanych prefiksów wraz z przykładami ich zastosowania.

Prefiksy i ich znaczenie

ab-

Prefiks ab- oznacza zazwyczaj oddzielenie lub zakończenie jakiejś czynności.
– abfahren (odjeżdżać):
– Der Zug fährt um 8 Uhr ab. (Pociąg odjeżdża o 8.)

an-

Prefiks an- często wskazuje na rozpoczęcie czynności lub kontakt.
– anfangen (zaczynać):
– Wir fangen um 9 Uhr an. (Zaczynamy o 9.)

auf-

Prefiks auf- może oznaczać ruch w górę lub otwarcie.
– aufmachen (otwierać):
– Kannst du das Fenster aufmachen? (Czy możesz otworzyć okno?)

aus-

Prefiks aus- sugeruje ruch na zewnątrz lub zakończenie.
– ausgehen (wychodzić):
– Wir gehen heute Abend aus. (Wychodzimy dziś wieczorem.)

ein-

Prefiks ein- często oznacza ruch do wewnątrz lub rozpoczęcie.
– einsteigen (wsiadać):
– Bitte steigen Sie ein. (Proszę wsiadać.)

mit-

Prefiks mit- wskazuje na współuczestnictwo lub towarzyszenie.
– mitkommen (iść z kimś):
– Kommst du mit? (Czy idziesz z nami?)

vor-

Prefiks vor- może oznaczać ruch do przodu lub prezentację.
– vorstellen (przedstawiać):
– Ich möchte dir meinen Freund vorstellen. (Chciałbym przedstawić ci mojego przyjaciela.)

zu-

Prefiks zu- często wskazuje na zamknięcie lub zakończenie.
– zumachen (zamykać):
– Kannst du die Tür zumachen? (Czy możesz zamknąć drzwi?)

Zrozumienie tych prefiksów i ich zastosowania jest kluczowe dla poprawnego użycia czasowników rozdzielnie złożonych w języku niemieckim. Dzięki nim można precyzyjnie wyrażać różne czynności i stany, co jest niezbędne do efektywnej komunikacji.

Zasady koniugacji czasowników rozdzielnie złożonych

Czasowniki rozdzielnie złożone w języku niemieckim charakteryzują się specyficznymi zasadami koniugacji, które różnią się w zależności od czasu gramatycznego. Poniżej przedstawiamy szczegółowe zasady dotyczące ich użycia w różnych formach czasowych.

Czas teraźniejszy (Präsens)

W czasie teraźniejszym przedrostek czasownika rozdzielnie złożonego oddziela się od głównej części czasownika i umieszcza na końcu zdania.

  • aufstehen (wstawać):
  • Ich stehe um 7 Uhr auf. (Wstaję o 7 rano.)

Czas przeszły prosty (Präteritum)

Podobnie jak w czasie teraźniejszym, przedrostek oddziela się i umieszcza na końcu zdania.

  • anfangen (zaczynać):
  • Er fing um 8 Uhr an. (Zaczął o 8.)

Czas przeszły złożony (Perfekt)

W czasie Perfekt przedrostek pozostaje połączony z czasownikiem w formie Partizip II, a czasownik posiłkowy (haben lub sein) jest używany w zdaniu.

  • einkaufen (robić zakupy):
  • Wir haben gestern eingekauft. (Zrobiliśmy wczoraj zakupy.)

Czas przyszły (Futur I)

W czasie przyszłym przedrostek oddziela się i umieszcza na końcu zdania, a czasownik posiłkowy werden jest używany przed główną częścią czasownika.

  • mitkommen (iść z kimś):
  • Ich werde morgen mitkommen. (Pójdę jutro z wami.)

Tryb rozkazujący (Imperativ)

W trybie rozkazującym przedrostek również oddziela się i umieszcza na końcu zdania.

  • aufmachen (otwierać):
  • Mach das Fenster auf! (Otwórz okno!)

Zrozumienie i opanowanie zasad koniugacji czasowników rozdzielnie złożonych jest kluczowe dla poprawnego posługiwania się językiem niemieckim. Dzięki nim można precyzyjnie wyrażać różne czynności i stany, co jest niezbędne do efektywnej komunikacji.

Pozycja prefiksu w różnych strukturach zdaniowych

Czasowniki rozdzielnie złożone w języku niemieckim charakteryzują się specyficznym zachowaniem prefiksu w zależności od struktury zdania. Zrozumienie, jak prefiks zachowuje się w różnych typach zdań, jest kluczowe dla poprawnego użycia tych czasowników.

Zdania główne

W zdaniach głównych (oznajmujących), prefiks czasownika rozdzielnie złożonego oddziela się od głównej części czasownika i umieszcza na końcu zdania. Jest to jedna z najbardziej charakterystycznych cech języka niemieckiego.

  • aufstehen (wstawać):
  • Ich stehe um 7 Uhr auf. (Wstaję o 7 rano.)

Zdania podrzędne

W zdaniach podrzędnych, które są wprowadzane przez spójniki takie jak dass (że), weil (ponieważ), czy wenn (jeśli), prefiks pozostaje połączony z czasownikiem i nie jest oddzielany. Czasownik w zdaniu podrzędnym znajduje się na końcu zdania.

  • aufstehen (wstawać):
  • Ich weiß, dass er um 7 Uhr aufsteht. (Wiem, że on wstaje o 7 rano.)

Pytania

W pytaniach, zarówno tych zaczynających się od czasownika, jak i od zaimka pytającego, prefiks również oddziela się i umieszcza na końcu zdania.

  • mitkommen (iść z kimś):
  • Kommst du mit? (Czy idziesz z nami?)
  • Wann kommst du mit? (Kiedy idziesz z nami?)

Zrozumienie pozycji prefiksu w różnych strukturach zdaniowych jest niezbędne do poprawnego posługiwania się czasownikami rozdzielnie złożonymi w języku niemieckim. Dzięki temu można precyzyjnie konstruować zdania i wyrażać różne czynności oraz stany.

Przykłady czasowników rozdzielnie złożonych

Czasowniki rozdzielnie złożone są kluczowym elementem języka niemieckiego, umożliwiającym precyzyjne wyrażanie różnych czynności i stanów. Poniżej przedstawiamy przykłady popularnych czasowników rozdzielnie złożonych wraz z ich znaczeniami i zastosowaniem w zdaniach.

Przykłady czasowników

abfahren (odjeżdżać)

  • Znaczenie: Oznacza rozpoczęcie podróży lub oddzielenie się od miejsca.
  • Przykład:
  • Der Bus fährt um 10 Uhr ab. (Autobus odjeżdża o 10.)

anfangen (zaczynać)

  • Znaczenie: Oznacza rozpoczęcie czynności.
  • Przykład:
  • Wir fangen jetzt an. (Zaczynamy teraz.)

aufstehen (wstawać)

  • Znaczenie: Oznacza podnoszenie się z pozycji leżącej lub siedzącej.
  • Przykład:
  • Ich stehe jeden Tag um 6 Uhr auf. (Wstaję codziennie o 6.)

einkaufen (robić zakupy)

  • Znaczenie: Oznacza nabywanie towarów.
  • Przykład:
  • Wir kaufen am Samstag ein. (Robimy zakupy w sobotę.)

mitkommen (iść z kimś)

  • Znaczenie: Oznacza towarzyszenie komuś.
  • Przykład:
  • Kommst du mit ins Kino? (Idziesz z nami do kina?)

vorlesen (czytać na głos)

  • Znaczenie: Oznacza czytanie czegoś na głos dla innych.
  • Przykład:
  • Sie liest den Kindern eine Geschichte vor. (Ona czyta dzieciom historię na głos.)

zurückkommen (wracać)

  • Znaczenie: Oznacza powrót do miejsca początkowego.
  • Przykład:
  • Wann kommst du zurück? (Kiedy wracasz?)

Zastosowanie w zdaniach

Czasowniki rozdzielnie złożone są używane w różnych strukturach zdaniowych, co wpływa na ich znaczenie i sposób użycia. Poniżej przedstawiamy kilka przykładów:

  • Zdanie oznajmujące:
  • Ich stehe um 7 Uhr auf. (Wstaję o 7 rano.)
  • Zdanie pytające:
  • Kommst du mit? (Czy idziesz z nami?)
  • Zdanie podrzędne:
  • Ich weiß, dass er um 7 Uhr aufsteht. (Wiem, że on wstaje o 7 rano.)

Zrozumienie i opanowanie czasowników rozdzielnie złożonych jest kluczowe dla poprawnego posługiwania się językiem niemieckim. Dzięki nim można precyzyjnie wyrażać różne czynności i stany, co jest niezbędne do efektywnej komunikacji.

Ćwiczenia i zadania praktyczne

Zadanie 1: Uzupełnij zdania

Uzupełnij poniższe zdania odpowiednimi formami czasowników rozdzielnie złożonych. Wybierz spośród: aufstehen, einkaufen, mitkommen, zurückkommen.

  1. Maria __ jeden dzień o 6 rano.
  2. Czy __ z nami do kina?
  3. Po pracy zawsze __ do domu.
  4. W sobotę __ na targu.

Zadanie 2: Przekształć zdania

Przekształć poniższe zdania, używając czasowników rozdzielnie złożonych w czasie przeszłym (Perfekt).

  1. Ich stehe um 7 Uhr auf. (Perfekt)
  2. Wir kaufen am Samstag ein. (Perfekt)
  3. Sie kommt um 18 Uhr zurück. (Perfekt)

Zadanie 3: Tłumaczenie

Przetłumacz poniższe zdania na język niemiecki, używając czasowników rozdzielnie złożonych.

  1. Wstaję codziennie o 6 rano.
  2. Robimy zakupy w sobotę.
  3. Idziesz z nami do kina?

Zadanie 4: Dopasuj prefiksy

Dopasuj odpowiednie prefiksy do czasowników, aby utworzyć czasowniki rozdzielnie złożone. Wybierz spośród: ab-, an-, auf-, aus-, ein-, mit-, vor-, zu-.

  1. __ fahren (odjeżdżać)
  2. __ machen (otwierać)
  3. __ kommen (wracać)
  4. __ steigen (wsiadać)

Zadanie 5: Tworzenie zdań

Utwórz zdania z podanymi czasownikami rozdzielnie złożonymi w czasie teraźniejszym (Präsens).

  1. anfangen (zaczynać)
  2. aufstehen (wstawać)
  3. mitkommen (iść z kimś)
  4. zurückkommen (wracać)

Każde z powyższych zadań ma na celu wzmocnienie zrozumienia i umiejętności użycia czasowników rozdzielnie złożonych w języku niemieckim. Poprawne wykonanie ćwiczeń pozwoli na lepsze opanowanie tej kluczowej części gramatyki niemieckiej.

Porównanie z czasownikami nierozdzielnie złożonymi

Czasowniki w języku niemieckim mogą być rozdzielnie złożone (trennbare Verben) lub nierozdzielnie złożone (untrennbare Verben). Istnieją również czasowniki, które mogą być zarówno rozdzielnie, jak i nierozdzielnie złożone, w zależności od kontekstu. Zrozumienie różnic między nimi jest kluczowe dla poprawnego posługiwania się językiem niemieckim.

Czasowniki nierozdzielnie złożone

Czasowniki nierozdzielnie złożone składają się z przedrostka, który nigdy nie oddziela się od głównej części czasownika. Przedrostki te zmieniają znaczenie czasownika, ale pozostają z nim połączone w każdej formie gramatycznej.

Przykłady czasowników nierozdzielnie złożonych

  • verstehen (rozumieć):
  • Ich verstehe dich nicht. (Nie rozumiem cię.)
  • erleben (przeżywać):
  • Wir erleben gerade etwas Unglaubliches. (Przeżywamy właśnie coś niesamowitego.)
  • zerstören (niszczyć):
  • Der Sturm hat das Haus zerstört. (Burza zniszczyła dom.)

Czasowniki, które mogą być zarówno rozdzielnie, jak i nierozdzielnie złożone

Niektóre czasowniki mogą być zarówno rozdzielnie, jak i nierozdzielnie złożone, w zależności od znaczenia, które chcemy przekazać. Zmiana przedrostka wpływa na znaczenie czasownika.

Przykłady

  • durchfahren
  • Rozdzielnie złożony: Er fährt die ganze Nacht durch. (On jedzie całą noc.)

  • Nierozdzielnie złożony: Er durchfährt die Stadt. (On przejeżdża przez miasto.)

  • umfahren

  • Rozdzielnie złożony: Er fährt den Baum um. (On przewraca drzewo.)
  • Nierozdzielnie złożony: Er umfährt den Stau. (On omija korek.)

Kluczowe różnice i zasady użycia

  1. Pozycja przedrostka: W czasownikach rozdzielnie złożonych przedrostek oddziela się i umieszcza na końcu zdania w formach oznajmujących i pytających. W czasownikach nierozdzielnie złożonych przedrostek zawsze pozostaje połączony z czasownikiem.

  2. Znaczenie: Przedrostki w czasownikach nierozdzielnie złożonych często zmieniają znaczenie czasownika w sposób bardziej abstrakcyjny, podczas gdy w czasownikach rozdzielnie złożonych zmiana jest bardziej dosłowna.

  3. Kontekst: Niektóre czasowniki mogą zmieniać swoje znaczenie w zależności od tego, czy są używane jako rozdzielnie czy nierozdzielnie złożone, co wymaga uwagi na kontekst zdania.

Zrozumienie tych różnic jest niezbędne do poprawnego użycia czasowników złożonych w języku niemieckim. Dzięki temu można precyzyjnie wyrażać różne czynności i stany, co jest kluczowe dla efektywnej komunikacji.

Wskazówki dotyczące zapamiętywania czasowników rozdzielnie złożonych

Zapamiętywanie czasowników rozdzielnie złożonych w języku niemieckim może być wyzwaniem, ale istnieje kilka skutecznych strategii, które mogą ułatwić ten proces. Oto kilka porad, które pomogą w nauce i używaniu tych czasowników:

1. Zrozumienie struktury

Zacznij od zrozumienia struktury czasowników rozdzielnie złożonych. Składają się one z przedrostka i głównej części czasownika. Przedrostek może zmieniać znaczenie czasownika, dlatego ważne jest, aby znać jego rolę w zdaniu.

2. Używanie kontekstu

Ucz się czasowników w kontekście. Twórz zdania, które ilustrują, jak czasownik zmienia znaczenie w zależności od użytego przedrostka. Na przykład:

  • aufstehen (wstawać): “Ich stehe um 7 Uhr auf.”
  • einkaufen (robić zakupy): “Wir kaufen heute ein.”

3. Wizualizacja

Wizualizuj sytuacje, w których używasz czasowników rozdzielnie złożonych. Wyobraź sobie sceny, w których wykonujesz daną czynność, co pomoże w lepszym zapamiętaniu.

4. Regularne powtórki

Regularne powtarzanie jest kluczem do zapamiętania czasowników. Ustal harmonogram nauki, który pozwoli na systematyczne powtarzanie materiału.

5. Tworzenie list

Twórz listy czasowników z ich przedrostkami i znaczeniami. Możesz również tworzyć fiszki, które pomogą w szybkiej nauce i powtórkach.

6. Ćwiczenia praktyczne

Ćwicz użycie czasowników w różnych formach gramatycznych i strukturach zdaniowych. Praktyka w mówieniu i pisaniu pomoże w utrwaleniu wiedzy.

7. Korzystanie z materiałów multimedialnych

Oglądaj filmy, słuchaj podcastów i czytaj teksty w języku niemieckim, aby zobaczyć, jak czasowniki rozdzielnie złożone są używane w naturalnym kontekście.

8. Nauka przez zabawę

Wykorzystuj gry językowe i aplikacje do nauki języka niemieckiego, które oferują interaktywne sposoby na zapamiętywanie czasowników.

Stosując te strategie, nauka czasowników rozdzielnie złożonych stanie się bardziej efektywna i przyjemna. Pamiętaj, że kluczem do sukcesu jest regularność i praktyka.

Typowe błędy popełniane przez Polaków

Czasowniki rozdzielnie złożone w języku niemieckim mogą stanowić wyzwanie dla polskich uczących się, ze względu na różnice strukturalne i gramatyczne między językiem polskim a niemieckim. Poniżej omówimy najczęstsze błędy oraz sposoby ich unikania.

Typowe błędy

  1. Niepoprawne oddzielanie przedrostka

  2. Polscy uczniowie często zapominają o oddzieleniu przedrostka od czasownika w zdaniach oznajmujących i pytających. Na przykład, zamiast poprawnego “Ich stehe um 7 Uhr auf”, mogą napisać “Ich aufstehe um 7 Uhr”.

  3. Błędne użycie czasowników w zdaniach podrzędnych

  4. W zdaniach podrzędnych, gdzie czasownik powinien pozostać połączony z przedrostkiem, uczniowie często go oddzielają. Poprawne zdanie to “Ich weiß, dass er um 7 Uhr aufsteht”, a nie “Ich weiß, dass er steht um 7 Uhr auf”.

  5. Nieprawidłowe formy czasowników w czasie przeszłym

  6. W czasie Perfekt, przedrostek powinien pozostać połączony z czasownikiem w formie Partizip II. Często spotykanym błędem jest oddzielanie przedrostka, np. “Wir haben eingekauft” zamiast “Wir haben gekauft ein”.

  7. Zamiana prefiksów

  8. Uczniowie mogą mylić prefiksy, co prowadzi do zmiany znaczenia czasownika. Na przykład, “anfangen” (zaczynać) i “aufhören” (kończyć) mogą być mylone ze względu na podobieństwo brzmieniowe.

Sposoby unikania błędów

  1. Regularne ćwiczenia

  2. Ćwiczenie konstruowania zdań z czasownikami rozdzielnie złożonymi w różnych czasach i strukturach zdaniowych pomoże w utrwaleniu poprawnych form.

  3. Tworzenie fiszek

  4. Fiszki z czasownikami i ich poprawnymi formami w różnych kontekstach mogą być pomocne w zapamiętywaniu.

  5. Analiza przykładów

  6. Analizowanie przykładów zdań z literatury lub mediów niemieckojęzycznych pomoże zrozumieć, jak czasowniki są używane w praktyce.

  7. Korzystanie z aplikacji językowych

  8. Aplikacje do nauki języków oferują interaktywne ćwiczenia, które mogą pomóc w nauce poprawnego użycia czasowników rozdzielnie złożonych.

  9. Konsultacje z nauczycielem

  10. Regularne konsultacje z nauczycielem mogą pomóc w identyfikacji i korekcie błędów.

Poprawne użycie czasowników rozdzielnie złożonych jest kluczowe dla efektywnej komunikacji w języku niemieckim. Dzięki zrozumieniu typowych błędów i stosowaniu odpowiednich strategii, polscy uczniowie mogą znacznie poprawić swoje umiejętności językowe.

Linki do powiązanych tematów gramatycznych

W nauce języka niemieckiego, zrozumienie czasowników rozdzielnie złożonych jest kluczowe, ale równie ważne są inne aspekty gramatyki, które wpływają na poprawne konstruowanie zdań. Poniżej przedstawiamy odnośniki do powiązanych tematów gramatycznych, które pomogą w pełniejszym zrozumieniu języka niemieckiego.

Szyk wyrazów w zdaniu

Szyk wyrazów w języku niemieckim jest ściśle określony i różni się w zależności od rodzaju zdania. Zrozumienie, jak poprawnie układać wyrazy w zdaniu, jest kluczowe dla efektywnej komunikacji.

  • Zdania oznajmujące: W zdaniach oznajmujących czasownik główny znajduje się na drugim miejscu. Przykład: “Ich gehe heute ins Kino.”
  • Zdania pytające: W pytaniach czasownik często znajduje się na pierwszym miejscu. Przykład: “Gehst du heute ins Kino?”
  • Zdania podrzędne: W zdaniach podrzędnych czasownik znajduje się na końcu zdania. Przykład: “Ich weiß, dass du heute ins Kino gehst.”

Więcej na temat szyku wyrazów można znaleźć tutaj.

Koniugacja czasowników

Koniugacja czasowników w języku niemieckim obejmuje odmianę czasowników przez osoby, liczby, czasy i tryby. Jest to podstawowy element gramatyki, który pozwala na poprawne formułowanie wypowiedzi.

  • Czas teraźniejszy (Präsens): Używany do opisywania czynności dziejących się w chwili obecnej. Przykład: “Ich lerne Deutsch.”
  • Czas przeszły (Präteritum i Perfekt): Używane do opisywania czynności zakończonych w przeszłości. Przykład: “Ich habe Deutsch gelernt.”
  • Czas przyszły (Futur I): Używany do opisywania czynności, które wydarzą się w przyszłości. Przykład: “Ich werde Deutsch lernen.”

Szczegółowe informacje na temat koniugacji czasowników można znaleźć tutaj.

Zrozumienie tych powiązanych tematów gramatycznych jest niezbędne do pełnego opanowania języka niemieckiego. Zachęcamy do zapoznania się z podanymi materiałami, które pomogą w rozwijaniu umiejętności językowych.