Wprowadzenie
Tryb rozkazujący, znany jako Imperativ, jest używany w języku niemieckim do wydawania poleceń, instrukcji lub próśb. Jest to kluczowy element codziennej komunikacji, dlatego ważne jest, aby zrozumieć jego formację i zastosowanie.
Formacja trybu rozkazującego
Dla czasowników regularnych
- Druga osoba liczby pojedynczej (du):
- Usuń końcówkę „-en” z bezokolicznika i dodaj „-e” (choć często jest pomijane).
- Przykład: machen → mach(e)!
- Druga osoba liczby mnogiej (ihr):
- Usuń końcówkę „-en” z bezokolicznika i dodaj „-t”.
- Przykład: machen → macht!
- Forma grzecznościowa (Sie):
- Użyj formy czasownika w trzeciej osobie liczby mnogiej i dodaj „Sie”.
- Przykład: machen → Machen Sie!
Dla czasowników nieregularnych
Niektóre czasowniki mają nieregularne formy w trybie rozkazującym. Oto kilka przykładów:
- sein (być):
- du: sei!
- ihr: seid!
- Sie: Seien Sie!
- haben (mieć):
- du: hab!
- ihr: habt!
- Sie: Haben Sie!
Przykłady zdań w trybie rozkazującym
- Du:
- Komm hier! (Przyjdź tutaj!)
- Iss das! (Zjedz to!)
- Ihr:
- Geht nach Hause! (Idźcie do domu!)
- Lest das Buch! (Przeczytajcie książkę!)
- Sie:
- Bitte, setzen Sie sich! (Proszę, usiądźcie!)
- Öffnen Sie das Fenster! (Otwórzcie okno!)
Wyjątki i nieregularności
Niektóre czasowniki, jak sein i haben, mają nieregularne formy, które należy zapamiętać. Ponadto, w przypadku czasowników z przegłosem, jak fahren (jechać), przegłos często nie występuje w trybie rozkazującym: fahr! zamiast fähr!
Ćwiczenia
- Przetłumacz na niemiecki:
- Idź do sklepu!
- Zrób to teraz!
- Proszę, zamknij drzwi!
- Uzupełnij zdania odpowiednią formą trybu rozkazującego:
- (du) _ (lesen) das Buch!
- (ihr) _ (kommen) hier!
- (Sie) _ (nehmen) Platz!
Wskazówki do codziennej rozmowy
- Używaj trybu rozkazującego w sposób uprzejmy, dodając „bitte” (proszę) na początku lub końcu zdania.
- Pamiętaj o kontekście i tonie głosu, aby uniknąć nieporozumień.
Podsumowanie
Tryb rozkazujący jest niezbędnym narzędziem w komunikacji w języku niemieckim. Dzięki zrozumieniu jego formacji i zastosowania, możesz skutecznie wydawać polecenia i prośby. Ćwicz regularnie, aby opanować ten tryb i używać go z pewnością siebie.