Wprowadzenie do dopełniacza (Genitiv)

Co to jest dopełniacz (Genitiv)?

Dopełniacz, czyli Genitiv, to jeden z czterech przypadków gramatycznych w języku niemieckim. Na poziomie A1, dopełniacz jest używany głównie do wyrażania przynależności lub relacji między rzeczownikami.

Znaczenie dopełniacza

W języku niemieckim dopełniacz odpowiada na pytanie “czyj?” lub “czyja?”. Jest używany do wskazywania, do kogo lub czego coś należy. Na przykład:

• Das Buch des Lehrers – Książka nauczyciela
• Die Tasche der Frau – Torebka kobiety

Zastosowanie dopełniacza na poziomie A1

Na poziomie A1, dopełniacz jest wprowadzany w prostych konstrukcjach, które pomagają zrozumieć jego podstawowe zastosowanie. Oto kilka kluczowych punktów:

1. Rzeczowniki w dopełniaczu: W dopełniaczu rzeczowniki często przyjmują końcówkę -s lub -es, szczególnie w przypadku rzeczowników rodzaju męskiego i nijakiego.

2. Przykład: der Vater (ojciec) → des Vaters (ojca)

3. Przymiotniki w dopełniaczu: Przymiotniki również zmieniają swoje końcówki w zależności od rodzaju i liczby rzeczownika.

4. Przykład: ein schönes Haus (ładny dom) → eines schönen Hauses (ładnego domu)

5. Przyimki z dopełniaczem: Niektóre przyimki zawsze wymagają użycia dopełniacza, np. während (podczas), wegen (z powodu).

6. Przykład: während des Urlaubs (podczas urlopu)

Podsumowanie

Zrozumienie dopełniacza jest kluczowe dla poprawnego wyrażania przynależności i relacji w języku niemieckim. Na poziomie A1 skupiamy się na podstawowych zasadach i prostych przykładach, które pomogą w dalszej nauce i zrozumieniu bardziej zaawansowanych struktur gramatycznych.

Użycie dopełniacza na poziomie A1

Podstawowe zasady użycia dopełniacza

Na poziomie A1, dopełniacz jest wprowadzany w prostych konstrukcjach, które pomagają zrozumieć jego podstawowe zastosowanie. Oto kilka kluczowych zasad:

1. Rzeczowniki w dopełniaczu: W dopełniaczu rzeczowniki często przyjmują końcówkę -s lub -es, szczególnie w przypadku rzeczowników rodzaju męskiego i nijakiego.

2. Przykład: der Vater (ojciec) → des Vaters (ojca)

3. Przymiotniki w dopełniaczu: Przymiotniki również zmieniają swoje końcówki w zależności od rodzaju i liczby rzeczownika.

4. Przykład: ein schönes Haus (ładny dom) → eines schönen Hauses (ładnego domu)

5. Przyimki z dopełniaczem: Niektóre przyimki zawsze wymagają użycia dopełniacza, np. während (podczas), wegen (z powodu).

6. Przykład: während des Urlaubs (podczas urlopu)

7. Zastosowanie w zdaniach: Dopełniacz jest często używany w zdaniach, aby wskazać przynależność lub relację między rzeczownikami.

8. Przykład: Das Auto meines Bruders (Samochód mojego brata)

9. Częste błędy: Uczniowie często mylą końcówki dopełniacza z innymi przypadkami. Ważne jest, aby zwracać uwagę na rodzaj i liczbę rzeczownika oraz odpowiednie końcówki.

Praktyczne wskazówki

• Ćwicz regularnie: Regularne ćwiczenie pomoże w lepszym zrozumieniu i zapamiętaniu zasad dopełniacza.
• Używaj przykładów: Tworzenie własnych zdań z użyciem dopełniacza pomoże w praktycznym zastosowaniu teorii.
• Konsultuj się z nauczycielem: Jeśli masz wątpliwości, zawsze warto skonsultować się z nauczycielem lub skorzystać z dodatkowych materiałów edukacyjnych.

Formy rodzajników w dopełniaczu

Rodzajniki określone w dopełniaczu

W języku niemieckim rodzajniki określone zmieniają swoją formę w dopełniaczu. Oto jak wyglądają formy rodzajników określonych dla każdego rodzaju:

• der (rodzaj męski) → des
• die (rodzaj żeński) → der
• das (rodzaj nijaki) → des
• die (liczba mnoga) → der

Przykłady użycia:

• Das Auto des Mannes – Samochód mężczyzny
• Die Tasche der Frau – Torebka kobiety
• Das Spielzeug des Kindes – Zabawka dziecka
• Die Bücher der Schüler – Książki uczniów

Rodzajniki nieokreślone w dopełniaczu

Rodzajniki nieokreślone również zmieniają się w dopełniaczu. Oto ich formy:

• ein (rodzaj męski) → eines
• eine (rodzaj żeński) → einer
• ein (rodzaj nijaki) → eines

Przykłady użycia:

• Ein Bild eines Künstlers – Obraz artysty
• Eine Idee einer Frau – Pomysł kobiety
• Ein Spielzeug eines Kindes – Zabawka dziecka

Zastosowanie rodzajników w zdaniach

Rodzajniki w dopełniaczu są używane do wyrażania przynależności lub relacji między rzeczownikami. Oto kilka przykładów:

• Der Name des Hundes ist Bello. – Imię psa to Bello.
• Die Farbe der Blume ist rot. – Kolor kwiatu jest czerwony.
• Die Größe des Hauses ist beeindruckend. – Wielkość domu jest imponująca.

Ćwiczenia praktyczne

Aby lepiej zrozumieć zastosowanie dopełniacza, spróbuj utworzyć własne zdania, używając powyższych form rodzajników. Pamiętaj, aby zwracać uwagę na rodzaj i liczbę rzeczownika, do którego się odnosisz.

Odmiany rzeczowników w dopełniaczu

Opis odmian rzeczowników w dopełniaczu

W języku niemieckim, odmiana rzeczowników w dopełniaczu (Genitiv) jest kluczowa dla poprawnego wyrażania przynależności. Na poziomie A1, skupiamy się na podstawowych zasadach dotyczących zmiany końcówek rzeczowników w tym przypadku.

Zmiany końcówek rzeczowników

1. Rzeczowniki rodzaju męskiego i nijakiego:
2. W dopełniaczu, rzeczowniki rodzaju męskiego i nijakiego zazwyczaj przyjmują końcówkę -s lub -es.
3. Końcówka -s jest dodawana do rzeczowników jednosylabowych lub zakończonych na -el, -en, -er.
   • Przykład: der Hund (pies) → des Hundes (psa)

4. Końcówka -es jest dodawana do rzeczowników wielosylabowych lub zakończonych na spółgłoskę.

   • Przykład: das Kind (dziecko) → des Kindes (dziecka)

5. Rzeczowniki rodzaju żeńskiego:

6. Rzeczowniki rodzaju żeńskiego nie zmieniają swojej formy w dopełniaczu.

   • Przykład: die Frau (kobieta) → der Frau (kobiety)

7. Rzeczowniki w liczbie mnogiej:

8. W liczbie mnogiej, rzeczowniki również nie zmieniają swojej formy, ale rodzajnik zmienia się na der.
   • Przykład: die Kinder (dzieci) → der Kinder (dzieci)

Zasady stosowania końcówek

• Zasada jednosylabowości: Rzeczowniki jednosylabowe zazwyczaj przyjmują końcówkę -es.
• Zasada wielosylabowości: Rzeczowniki wielosylabowe zazwyczaj przyjmują końcówkę -s.
• Zasada zakończenia na spółgłoskę: Rzeczowniki zakończone na spółgłoskę często przyjmują końcówkę -es.

Przykłady zastosowania

• Das Auto des Bruders – Samochód brata
• Die Farbe des Himmels – Kolor nieba
• Die Bücher der Schüler – Książki uczniów

Pamiętaj, że zrozumienie tych zasad jest kluczowe dla poprawnego użycia dopełniacza w języku niemieckim. Regularne ćwiczenie i tworzenie własnych zdań pomoże w lepszym opanowaniu tej części gramatyki.

Zaimki dzierżawcze w dopełniaczu

Wyjaśnienie użycia zaimków dzierżawczych w dopełniaczu

Zaimki dzierżawcze w języku niemieckim są używane do wskazywania przynależności, podobnie jak w języku polskim. W dopełniaczu (Genitiv) zaimki dzierżawcze zmieniają swoje formy w zależności od rodzaju i liczby rzeczownika, do którego się odnoszą. Na poziomie A1 skupiamy się na podstawowych formach i ich zastosowaniu w prostych zdaniach.

Formy zaimków dzierżawczych w dopełniaczu

Poniżej przedstawiono formy zaimków dzierżawczych w dopełniaczu dla różnych rodzajów i liczby:

Rodzaj męski

• mein (mój) → meines
• dein (twój) → deines
• sein (jego) → seines
• ihr (jej) → ihres
• unser (nasz) → unseres
• euer (wasz) → eures
• ihr (ich) → ihres
• Ihr (Pana/Pani/Państwa) → Ihres

Rodzaj żeński

• meine (moja) → meiner
• deine (twoja) → deiner
• seine (jego) → seiner
• ihre (jej) → ihrer
• unsere (nasza) → unserer
• eure (wasza) → eurer
• ihre (ich) → ihrer
• Ihre (Pana/Pani/Państwa) → Ihrer

Rodzaj nijaki

• mein (moje) → meines
• dein (twoje) → deines
• sein (jego) → seines
• ihr (jej) → ihres
• unser (nasze) → unseres
• euer (wasze) → eures
• ihr (ich) → ihres
• Ihr (Pana/Pani/Państwa) → Ihres

Liczba mnoga

• meine (moi/moje) → meiner
• deine (twoi/twoje) → deiner
• seine (jego) → seiner
• ihre (jej) → ihrer
• unsere (nasi/nasze) → unserer
• eure (wasi/wasze) → eurer
• ihre (ich) → ihrer
• Ihre (Pana/Pani/Państwa) → Ihrer

Przykłady użycia

Aby lepiej zrozumieć zastosowanie zaimków dzierżawczych w dopełniaczu, oto kilka przykładów:

• Das Auto meines Bruders – Samochód mojego brata
• Die Farbe deiner Blume – Kolor twojego kwiatu
• Die Größe seines Hauses – Wielkość jego domu
• Die Bücher unserer Schüler – Książki naszych uczniów

Pamiętaj, że zrozumienie form zaimków dzierżawczych w dopełniaczu jest kluczowe dla poprawnego wyrażania przynależności w języku niemieckim. Regularne ćwiczenie pomoże w lepszym opanowaniu tej części gramatyki.

Przyimki wymagające dopełniacza

Lista najczęstszych przyimków wymagających dopełniacza

Na poziomie A1, istnieje kilka przyimków, które zawsze wymagają użycia dopełniacza. Oto lista najczęstszych z nich wraz z przykładami:

1. während (podczas)

2. Przykład: während des Urlaubs (podczas urlopu)

3. wegen (z powodu)

4. Przykład: wegen des Wetters (z powodu pogody)

5. trotz (mimo)

6. Przykład: trotz des Regens (mimo deszczu)

7. anstatt (zamiast)

8. Przykład: anstatt des Buches (zamiast książki)

9. innerhalb (wewnątrz)

10. Przykład: innerhalb des Hauses (wewnątrz domu)

11. außerhalb (na zewnątrz)

12. Przykład: außerhalb der Stadt (na zewnątrz miasta)

13. infolge (w wyniku)

14. Przykład: infolge des Unfalls (w wyniku wypadku)

Ćwiczenia

Aby lepiej zrozumieć użycie przyimków wymagających dopełniacza, wykonaj poniższe ćwiczenia:

1. Uzupełnij zdania odpowiednim przyimkiem:
2. __ des schlechten Wetters blieben wir zu Hause.
3. __ der Ferien besuchten wir unsere Großeltern.

4. __ des Lärms konnte ich nicht schlafen.

5. Przetłumacz na język niemiecki, używając odpowiednich przyimków:

6. Z powodu korków spóźniłem się na spotkanie.
7. Mimo deszczu poszliśmy na spacer.

8. Wewnątrz budynku było ciepło.

9. Stwórz własne zdania z użyciem każdego z przyimków z listy.

Pamiętaj, że regularne ćwiczenie i tworzenie własnych zdań pomoże w lepszym opanowaniu użycia dopełniacza z przyimkami.

Przykłady zdań z użyciem dopełniacza

Zestaw przykładowych zdań

Poniżej znajduje się zestaw przykładowych zdań, które ilustrują użycie dopełniacza (Genitiv) w praktyce. Zdania te pomogą zrozumieć, jak poprawnie stosować dopełniacz na poziomie A1.

Przykłady zdań:

1. Das Auto des Lehrers ist neu.

2. Samochód nauczyciela jest nowy.

3. Die Farbe des Himmels ist blau.

4. Kolor nieba jest niebieski.

5. Das Buch der Schülerin liegt auf dem Tisch.

6. Książka uczennicy leży na stole.

7. Der Name des Hundes ist Max.

8. Imię psa to Max.

9. Die Tasche der Frau ist teuer.

10. Torebka kobiety jest droga.

11. Das Spielzeug des Kindes ist kaputt.

12. Zabawka dziecka jest zepsuta.

13. Die Blumen des Gartens sind schön.

14. Kwiaty ogrodu są piękne.

15. Der Schlüssel des Hauses ist verloren.

16. Klucz do domu jest zgubiony.

17. Die Farbe des Autos ist rot.

18. Kolor samochodu jest czerwony.

19. Das Ende des Films war spannend.

    • Koniec filmu był emocjonujący.

Ćwiczenia praktyczne

Aby lepiej zrozumieć zastosowanie dopełniacza, spróbuj utworzyć własne zdania, używając powyższych przykładów jako wzoru. Pamiętaj, aby zwracać uwagę na rodzaj i liczbę rzeczownika, do którego się odnosisz.

Ćwiczenia interaktywne

Zestaw ćwiczeń interaktywnych

1. Uzupełnianie luk

Uzupełnij zdania odpowiednią formą dopełniacza:

1. Das Auto ___ (der Lehrer) ist neu.
2. Die Farbe ___ (der Himmel) ist blau.
3. Das Buch ___ (die Schülerin) liegt auf dem Tisch.
4. Der Name ___ (der Hund) ist Max.
5. Die Tasche ___ (die Frau) ist teuer.

2. Przekształcanie zdań

Przekształć zdania, używając dopełniacza:

1. Das Auto gehört dem Lehrer. → Das Auto ___ (der Lehrer) ist neu.
2. Die Farbe gehört dem Himmel. → Die Farbe ___ (der Himmel) ist blau.
3. Das Buch gehört der Schülerin. → Das Buch ___ (die Schülerin) liegt auf dem Tisch.

3. Wybór poprawnej formy rzeczownika

Wybierz poprawną formę rzeczownika w dopełniaczu:

1. Das Auto ___ (des Lehrers / der Lehrers) ist neu.
2. Die Farbe ___ (des Himmels / der Himmels) ist blau.
3. Das Buch ___ (des Schülers / der Schülers) liegt auf dem Tisch.

4. Tworzenie zdań z przyimkami

Stwórz zdania, używając podanych przyimków i dopełniacza:

1. während (podczas)
2. Podczas wakacji odwiedziliśmy naszych dziadków.

3. → während ___ (die Ferien) besuchten wir unsere Großeltern.

4. wegen (z powodu)

5. Z powodu deszczu zostaliśmy w domu.

6. → wegen ___ (der Regen) blieben wir zu Hause.

7. trotz (mimo)

8. Mimo hałasu nie mogłem spać.
9. → trotz ___ (der Lärm) konnte ich nicht schlafen.

Pamiętaj, aby zwracać uwagę na rodzaj i liczbę rzeczownika oraz odpowiednie końcówki w dopełniaczu. Regularne ćwiczenie pomoże w lepszym opanowaniu tej części gramatyki.

Quiz sprawdzający znajomość dopełniacza

Ćwiczenia

1. Uzupełnij zdania odpowiednią formą dopełniacza:

1. Das Auto ___ (der Lehrer) ist neu.
2. Die Farbe ___ (der Himmel) ist blau.
3. Das Buch ___ (die Schülerin) liegt auf dem Tisch.
4. Der Name ___ (der Hund) ist Max.
5. Die Tasche ___ (die Frau) ist teuer.

2. Przekształć zdania, używając dopełniacza:

1. Das Auto gehört dem Lehrer. → Das Auto ___ (der Lehrer) ist neu.
2. Die Farbe gehört dem Himmel. → Die Farbe ___ (der Himmel) ist blau.
3. Das Buch gehört der Schülerin. → Das Buch ___ (die Schülerin) liegt na stole.

3. Wybierz poprawną formę rzeczownika w dopełniaczu:

1. Das Auto ___ (des Lehrers / der Lehrers) ist neu.
2. Die Farbe ___ (des Himmels / der Himmels) ist blau.
3. Das Buch ___ (des Schülers / der Schülers) leży na stole.

4. Tworzenie zdań z przyimkami

Stwórz zdania, używając podanych przyimków i dopełniacza:

1. während (podczas)
2. Podczas wakacji odwiedziliśmy naszych dziadków.

3. → während ___ (die Ferien) odwiedziliśmy naszych dziadków.

4. wegen (z powodu)

5. Z powodu deszczu zostaliśmy w domu.

6. → wegen ___ (der Regen) zostaliśmy w domu.

7. trotz (mimo)

8. Mimo hałasu nie mogłem spać.
9. → trotz ___ (der Lärm) nie mogłem spać.

Pamiętaj, aby zwracać uwagę na rodzaj i liczbę rzeczownika oraz odpowiednie końcówki w dopełniaczu. Regularne ćwiczenie pomoże w lepszym opanowaniu tej części gramatyki.

Wskazówki dotyczące najczęstszych błędów

Unikanie błędów w użyciu dopełniacza

Użycie dopełniacza (Genitiv) w języku niemieckim może być wyzwaniem dla osób uczących się tego języka, zwłaszcza dla polskich native speakerów. Oto kilka wskazówek, które pomogą uniknąć najczęstszych błędów:

1. Końcówki rzeczowników

• Błąd: Często mylone są końcówki -s i -es w rzeczownikach rodzaju męskiego i nijakiego.
• Porada: Pamiętaj, że końcówka -es jest dodawana do rzeczowników jednosylabowych lub zakończonych na spółgłoskę, np. des Kindes (dziecka).
• Przykład: der Hund (pies) → des Hundes (psa).

2. Końcówki przymiotników

• Błąd: Niepoprawne użycie końcówek przymiotników w dopełniaczu.
• Porada: Zwracaj uwagę na rodzaj i liczbę rzeczownika, do którego odnosi się przymiotnik. Przykład: ein schönes Haus (ładny dom) → eines schönen Hauses (ładnego domu).

3. Przyimki wymagające dopełniacza

• Błąd: Użycie niewłaściwego przypadku po przyimkach wymagających dopełniacza.
• Porada: Zapamiętaj przyimki, które zawsze wymagają dopełniacza, takie jak während (podczas), wegen (z powodu), trotz (mimo).
• Przykład: während des Urlaubs (podczas urlopu).

4. Zaimki dzierżawcze

• Błąd: Niepoprawne formy zaimków dzierżawczych w dopełniaczu.
• Porada: Upewnij się, że zaimki dzierżawcze są zgodne z rodzajem i liczbą rzeczownika. Przykład: mein (mój) → meines (mojego).

5. Rodzajniki

• Błąd: Mylone formy rodzajników w dopełniaczu.
• Porada: Zapamiętaj formy rodzajników w dopełniaczu: der → des, die → der, das → des.
• Przykład: Das Auto des Mannes – Samochód mężczyzny.

6. Ćwiczenie i praktyka

• Porada: Regularne ćwiczenie i tworzenie własnych zdań pomoże w lepszym opanowaniu dopełniacza. Konsultuj się z nauczycielem i korzystaj z dodatkowych materiałów edukacyjnych.

Pamiętaj, że zrozumienie i unikanie tych błędów jest kluczowe dla poprawnego użycia dopełniacza w języku niemieckim. Regularne ćwiczenie pomoże w opanowaniu tej części gramatyki.

Podsumowanie zasad użycia dopełniacza

Kluczowe zasady użycia dopełniacza na poziomie A1

Na poziomie A1, dopełniacz (Genitiv) jest wprowadzany w prostych konstrukcjach, które pomagają zrozumieć jego podstawowe zastosowanie. Oto najważniejsze zasady dotyczące użycia dopełniacza:

1. Rzeczowniki w dopełniaczu: W dopełniaczu rzeczowniki rodzaju męskiego i nijakiego zazwyczaj przyjmują końcówkę -s lub -es.
2. Końcówka -s: Dodawana do rzeczowników jednosylabowych lub zakończonych na -el, -en, -er.
   • Przykład: der Hund (pies) → des Hundes (psa)

3. Końcówka -es: Dodawana do rzeczowników wielosylabowych lub zakończonych na spółgłoskę.

   • Przykład: das Kind (dziecko) → des Kindes (dziecka)

4. Przymiotniki w dopełniaczu: Przymiotniki zmieniają swoje końcówki w zależności od rodzaju i liczby rzeczownika.

5. Przykład: ein schönes Haus (ładny dom) → eines schönen Hauses (ładnego domu)

6. Przyimki z dopełniaczem: Niektóre przyimki zawsze wymagają użycia dopełniacza, np. während (podczas), wegen (z powodu).

7. Przykład: während des Urlaubs (podczas urlopu)

8. Zaimki dzierżawcze w dopełniaczu: Zaimki dzierżawcze zmieniają formy w zależności od rodzaju i liczby rzeczownika.

9. Przykład: mein (mój) → meines (mojego)

10. Rodzajniki w dopełniaczu: Rodzajniki określone i nieokreślone zmieniają formy w dopełniaczu.

11. der (rodzaj męski) → des
12. die (rodzaj żeński) → der
13. das (rodzaj nijaki) → des
14. die (liczba mnoga) → der

Praktyczne wskazówki

• Ćwicz regularnie: Regularne ćwiczenie pomoże w lepszym zrozumieniu i zapamiętaniu zasad dopełniacza.
• Używaj przykładów: Tworzenie własnych zdań z użyciem dopełniacza pomoże w praktycznym zastosowaniu teorii.
• Konsultuj się z nauczycielem: Jeśli masz wątpliwości, zawsze warto skonsultować się z nauczycielem lub skorzystać z dodatkowych materiałów edukacyjnych.

Pamiętaj, że zrozumienie i poprawne stosowanie dopełniacza jest kluczowe dla wyrażania przynależności i relacji w języku niemieckim. Regularne ćwiczenie i praktyka pomogą w opanowaniu tej części gramatyki.

Dodatkowe materiały do nauki

Lista dodatkowych materiałów do nauki i ćwiczeń

Aby pogłębić znajomość dopełniacza (Genitiv) na poziomie A1, przygotowaliśmy listę dodatkowych materiałów i ćwiczeń, które pomogą w dalszym zgłębianiu tego tematu. Poniżej znajdziesz różnorodne ćwiczenia, które możesz wykorzystać do samodzielnej nauki:

Ćwiczenia pisemne

1. Tworzenie zdań: Napisz 10 zdań, używając dopełniacza, aby wyrazić przynależność. Skup się na poprawnym użyciu końcówek rzeczowników i przymiotników.

2. Przekształcanie zdań: Przekształć podane zdania, używając dopełniacza. Na przykład: “Das Auto gehört dem Lehrer.” → “Das Auto des Lehrers ist neu.”

3. Uzupełnianie luk: Uzupełnij zdania odpowiednią formą dopełniacza. Przykład: “Die Farbe ___ (der Himmel) ist blau.”

Ćwiczenia ustne

1. Opis obrazków: Opisz obrazki, używając dopełniacza, aby wskazać przynależność przedmiotów do osób lub miejsc.

2. Dialogi: Stwórz dialogi, w których używasz dopełniacza do wyrażania przynależności. Przykład: “Wessen Buch ist das?” – “Das ist das Buch des Lehrers.”

Ćwiczenia z przyimkami

1. Zdania z przyimkami: Stwórz zdania, używając przyimków wymagających dopełniacza, takich jak “während”, “wegen”, “trotz”.

2. Przetłumacz zdania: Przetłumacz zdania z języka polskiego na niemiecki, używając odpowiednich przyimków i dopełniacza.

Ćwiczenia z zaimkami dzierżawczymi

1. Zaimki w dopełniaczu: Użyj zaimków dzierżawczych w dopełniaczu, aby opisać przynależność. Przykład: “Das ist das Auto meines Bruders.”

2. Tworzenie zdań: Napisz zdania, w których używasz różnych form zaimków dzierżawczych w dopełniaczu.

Pamiętaj, że regularne ćwiczenie i praktyka są kluczowe dla opanowania dopełniacza w języku niemieckim. Wykorzystaj powyższe materiały, aby wzmocnić swoje umiejętności i pewność siebie w używaniu tego przypadku gramatycznego.